Ti Machann Alimèt la (Hans Christian Andersen, 1845)

Li te fè frèt anpil. Lanèj tap tonbe, e li te prèske fènwa. Aswè a tap vini, denyè aswè lane a. Nan mitan frèt la ak fènwa a te gen yon ti fi malere ki tap mache san chapo e pye atè. Lè li te sòti nan kay la li te pote pantouf, se tout bon; ala de koze! Yo te gwo anpil, e manman li te konn pote yo; yo te sitèlman gwo ke ti fi a te pèdi yo pandan li tap fofile kò l nan lari a, paske de gwo bogi te pase li ak tout vitès. Youn nan pantouf yo te disparèt nèt; kanta pou lòt, yon vyenvyen te ranmase l epi li te kouri pàti. Ti gason an te di ke li ta ka sèvi kòm bèso lè l a gen yon pitit yon jou nan fiti a. Alò ti fi a te kòntinye vanse sou pye toupiti li yo ki tap vin ble e wouj. Li te pote yon pakèt alimèt nan tabliye l, e li te kenbe kèk lòt nan men li. Pèsonn pat achte anyen nan men li pandan tout jou sa; pèsonn pat ba l yon ti santim.

Li kilbite san repo, ap tranble akòz fredi a ak grangou a—se te imaj menm chagren an, podyab!

Flakon nèj yo te kouvri cheve long ak klè li, ki te pandye nan bèl bouk toutotou kou li; men ti fi a pat panse ak sa ditou. Nan tout fenèt yo, te gen chandèl kap klere, e te gen bon odè zwa boukannen, paske se te Lavèy joudlan; wi, se panse ak sa li tap panse.

Nan yon ti kwen fèt ak de kay, youn ki tann yon ti kras pi lwen devan lòt, ti fi a te chita e akokiye. Li tap vin pi frèt pi frèt, men li pa ta oze tounen lakay, paske li potko vann youn sèl alimèt, li potko genyen youn sèl kòb, e papa li tapral bat li asireman. Antouka, li fè frèt nan lakay li tou, paske van lan soufle nan do kay la, menmsi yo te fin foure fann pi gwo yo avèk pay e ranyon.

De men li te prèt pou yo mouri akòz fredi a. O! Yon alimèt ta ka soulaje l tout bon, si li te atire l sòti pakèt la, frote l sou mi an, epi chofe dwèt li yo avè l. Li te atire youn. Rrrratch! Ala li briye e boule! Li te ba yon ti flanm klè, tankou yon chandèl, e ti fi a te mete de men li toupre li; men limyè a te sanble dwòl! Nan je ti fi a, flanm lan sanble yon gwo recho an fè. Apa dife a boule byen! Apa li soulaje l! Timedam lan te fin tann pye li pou l chofe yo tou; men dife a te tenyen, recho a te disparèt; li te gen sèlman rès alimèt boule a nan men li.

Li te limen yon lòt sou mi an. Li te briye fò, e lè limyè a te touche mi an, li te vin transparan tankou yon vwal, e ti fi a te ka wè anndan yon chanm. Te gen yon tab avèk yon tapi blan kouwè lanèj e vesèl klere. Zwa boukannen an tap toufe byen toufe, boure avèk pòm e prin. Ositou, zwa a te bonde sou tab la pou l rive atè epi li te mache avèk you kouto e yon fouchèt nan pwatrin ni, vanse nan direksyon ti fi a. Alimèt la te tenyen, e timedam lan te ka sèlman wè mi epe ak frèt la. Li te limen yon lòt alimèt. Epi li te trouve li ap chita anba yon gwo abdenwèl. Se te anpil pi gwo e pi bèl pase sa li te wè atravè fenèt la nan kay machann rich la. Te gen yon bann chandèl sou bwanch vèt yo, e anpil potrè an koule, menmjan yo nan fenèt magazen yo, te anwo l ap gade l. Ti fi a te lonje de men li vè imaj sa yo. Alimèt la te tenyen. Men chandèl nwèl yo te leve anlè. Nan je ti fi a, yo te sanble tankou zètwal nan syèl la. Youn nan yo te tonbe, ap fè yon liy long an dife.

“Kounye a yon moun ap mouri,” ti fi a te panse, paske granmè li, sèl moun ki te janm renmen li, e ki te fin mouri limenm, li te di ti fi a ke lè yon zètwal tonbe gen yon nanm ki tap leve jiska Bondye.

Li te grate yon lòt alimèt sou mi an. Alimèt la te vin briyan ankò, e fòm granmè a te kanpe devan li, ap briye, ap genlè janti ak bèl.

“Granmè!” timoun lan te rele. “Mennen m avè w! Mwen konnen wap disparèt lè alimèt la tenyen. Wap disparèt menm jan ak recho cho a, zwa boukannen mèveye a, e gwo abdenwèl fen an!”

Epi li te limen pakèt antye alimèt la, paske li te vle granmè l rete avè l. E limyè alimèt yo te vin pi briyan pase solèy la. Granmè a pat janm genlè sitèlman bèl ni sitèlman mànyifik. Li te pran ti fi a nan bra li, e yo de te vole avèk lajwa nan briyans anwo latè a, byen byen wo, kote pa gen fredi ni grangou ni lapè—yo te avèk Bondye.

Men nan kwen an, apiye sou mi an, ti fi a te chita, avèk bò figi l wouj e avèk yon ti souri, mouri nan fredi a denye aswe lane a. Solèy joudlan an te leve sou yon fòm mizerab. Ti fi a te chita la rèd ak frèt, toujou ap kenbe pakèt alimèt prèske boule a.

“Li te vle chofe tèt li,” moun yo te di. Pèsonn pat imajinen bagay mèveye li te wè yo, ni kontantman li te santi lè li te pàti avèk granmè l joudlan briyan sa.